Przemyśl w czasie okupacji

Przemyśl w okresie II wojny światowej był bardzo ciekawym miastem z perspektywy oka historyka jak i turysty przybywającego do miasta, jak też samych mieszkańców.

23 VIII 1939 r. na Kremlu zapadła decyzja o układzie miedzy III Rzeszą, a ZSRR mówiącym o nie agresji dwóch państw. Układ nazwo paktem „Ribbentrop-Mołotow” od nazwisk ministrów spraw zagranicznych obu państw. Pakt ten zawierał tajny protokół dotyczący podziału stref wpływów gospodarczych w Europie Środkowo-Wschodniej. Bardzo dotkliwie układ ten dotknął Polskę dzieląc pod wpływy obydwu państw.

Przemyśl ze względu na swoje położenie geograficzne, mianowicie przez środek miasta przepływa rzeka San (która de facto była granicą wpływów niemiecko-sowieckich) stało się miastem granicznym. Przedzielone rzeką oraz zasiekami na dwie okupacje.

14 IX 1939 r. do miasta wkraczają oddziały wojsk niemieckich, które napotkały polski opór. Heroiczna obrona miasta trwała jeden dzień po czym polskie oddziały zostały pokonane, a Wehrmacht wyruszył na wschód w kierunku Lwowa. Po kilku dniach wojska hitlerowskie wycofywały się na zachód zatrzymując się na lewobrzeżnym Przemyślu.

28 IX 1939 r. ze wschodu nadciąga Armia Czerwona, przez niektórych witana kwiatami, przez innych od początku znienawidzona. W tym samym dniu zajmują oni prawobrzeżną część miasta. Już wtedy wiadomo było oficjalnie, że miedzy obydwoma okupantami doszło do porozumienia. Przemyśl na długi czas mógł zapomnieć o wolności.

Sytuacja tak wyglądała w mieście do roku 1941, w tym czasie od końcówki 1940 r. sowieci rozpoczęli budowę schronów bojowych wzdłuż granicy później nazwanych „Linią Mołotowa”.

22 VI 1941 r. o godzinie trzeciej nad ranem rozpoczęła się „Operacja Barbarossa”, czyli atak niemiecki na ZSRR. W Przemyślu główne walki toczyły się przy moście kolejowym, gdzie broniła się załoga lejtnanta Piotra Nieczajewa. Po kilku dniach walk, niemieckie oddziały ostatecznie zajęły prawobrzeżny Przemyśl ruszając dalej na wschód.

Miasto do lipca 1944 r. było pod wpływami III Rzeszy wchodząc w skład Generalnego Gubernatorstwa. Na przełomie lipca i sierpnia do miasta wkraczają oddziały radzieckie, które w bardzo szybkim tempie zdobywają miasto. Od tej pory, aż do końca wojny Przemyślem „opiekują się” sowieci.